Stephen Hawking had het nog zo gezegd. Doe het niet. Stuur geen signalen en objecten vanaf de aarde de ruimte in. Maak geen slapende aliens wakker. Waarschijnlijk zijn ze in hun evolutie verder dan wij, en de gevolgen konden weleens rampzalig zijn. Toch doen, natuurlijk.

In Project Hail Mary (Xander; € 24,99) legt astronaut Ryland Grace contact met wat hij maar even Eridianen noemt. Ze komen uit de regio Tau Ceti, dat is op een afstand van 11,9 lichtjaren een op de zon gelijkende ster met vijf exoplaneten. En inderdaad, ze zijn een stuk verder, technologisch gesproken. Ze koppelen moeiteloos hun ruimteschip aan dat van astronaut Ryland Grace. Wel blijken het aliens van het vriendelijke soort.

Half thriller, half sciencefiction, de auteur is Andy Weir (49), die ons eerder de met succes verfilmde The Martian (2011) gaf. Deze voormalige laborant en computerprogrammeur heeft in 560 pagina's nogal de neiging om zich te verliezen in gedetailleerde technische beschrijvingen, maar de plot is er niet minder om. Wat op het spel staat, is niets minder dan het voortbestaan der gehele mensheid. Dat zit zo.

Vervelende buitenaardse microben, astrofagen genaamd, zuigen de energie uit onze zon. Het brengt de temperatuur op aarde naar beneden, met alle ecologische gevolgen van dien. Als er niets gebeurt, ligt een nieuwe ijstijd in het verschiet. Ryland Grace wordt met een supersonische raket de ruimte ingeschoten om op zoek te gaan naar de oorsprong van deze astrofagen.

Niet dat hij daar weet van heeft, want de intergalactische reis is dermate lang dat hij vooraf in coma wordt gebracht. Noem het gerust een zelfmoordmissie, een retourtje zit er niet in. Zoveel blijkt ook uit de titel. Weliswaar wordt Maria erin aangehaald, in het American football staat 'Hail Mary' voor een worp als een wanhoopspoging, een blinde gooi naar voren, aan het slot van een wedstrijd. En dat is deze missie ook. Spannend verhaal, acteur en producent Ryan Gosling heeft inmiddels de filmrechten gekocht. Uiteraard gaat hij zelf astronaut Ryland Grace spelen, zoals hij eerder Neil Armstrong - de eerste mens op de maan - was, in First Man (2018).

Frappant dat ruimte-opera's weer zo en vogue zijn. Dat is na de jaren van het Apollo-programma - hoogtepunt: 2001: A Space Odyssey (1968) van Stanley Kubrick, naar de roman van Arthur C. Clarke - niet zo dikwijls meer gebeurd. Heeft alles te maken met Elon Musk en zijn bedrijf SpaceX, dat vandaag zelfs ruimtetoeristen lachend in een baan om de aarde brengt. Dat, en het voortschrijdend inzicht dat onze planeet slechts een wankel scheepje is in een onmetelijke kosmos - de voornaamste conclusie van het Apollo-tijdperk.

Precies dat is ook het thema van de zojuist verschenen thriller Holdout (Dutton; € 26) van Jeffrey Kluger. Dan hebben we het over de ruimte-expert van Time Magazine, wiens boek over de bijna-rampvlucht van de Apollo 13 in 1995 onder dezelfde titel werd verfilmd. Voorheen schreef Kluger (67) louter non-fictie, maar nu waagt hij zich met Holdout aan een sf-roman.

De locatie is het International Space Station en het draait allemaal om de Amerikaanse Belka 'Walli' Beckwith die - anders dan haar twee Russische collega's - weigert naar beneden te komen. Bij een bevoorrading door een onbemande Progress is het ISS geramd, het station is gehavend, iedereen moet eruit, maar Beckwith blijft aan boord. Ze kaapt zogezegd het ISS. Uit protest, want gedurende haar rondjes ziet ze hoe het halve Amazonewoud in brand staat, iets wat de wereldleiders maar weinig lijkt te kunnen schelen. Haar actie maakt Beckwith tot een mediaster. Politiek ontmoet suspense; ook in de ruimte kun je met een thriller alle kanten op.

Rob van Scheers leidt u door de wereld van de thriller. Hugo Blom doet dat volgende week over luisterboeken, Pjotr van Lenteren praat u daarna bij over jeugdboeken.

Verberg tekst

★★★½

Sciencefictionlezers aller landen blazen op hun feesttoeters, want er ligt een nieuw boek van Andy Weir in de rekken - de man van de bestseller 'The Martian', die is verfilmd met Matt Damon als eenzame Marsbewoner. Nu ontwaakt een astronaut als enige overlevende op zijn schip met acuut geheugenverlies. Geen bijster originele plot, maar de uitwerking is even geslaagd als diepgaand.

Scifi-fanaten kunnen zich vreselijk ergeren aan ontoereikende research en feitelijke fouten, maar in dit boek zal zelfs de meest pedante nerd daar geen last van hebben: Weir heeft hallucinant veel huiswerk gedaan om elk detail te laten kloppen - geen sinecure in een monoliet van 560 pagina's. Die lengte is een stille getuige van zijn enorme zelfvertrouwen (of omvangrijke ego?), dat hem in zijn tweede boek zuur opbrak - 'Artemis' was relatief gezien veel minder sterk - en de lezer wordt ook tot een trager tempo gedwongen. De vele verklaringen van wetenschappelijke fenomenen maken het boek hier en daar uitleggerig en drukken de plot soms naar de achtergrond, en Weir is stilistisch gezien op zijn zachtst gezegd oninteressant. Maar hij heeft binnen het genre een krachttoer van formaat geleverd: een epische lofzang op het oneindige vernuft van de menselijke soort, en ook gewoon een sterk verhaal. 

Verberg tekst

In een niet al te verre toekomst wordt het licht van de zon aangetast door astrofagan, een levensvorm die ook energie kan verschaffen. Al het leven op Aarde zal verdwijnen. In het zonnestelsel Tau Ceti is de zon nog helder. Om de Aarde te redden, wordt het ruimteschip Hail Mary naar dit stelsel gestuurd. Van de drie astronauten overleeft alleen Ryland Grace de reis. Hij ontwaakt uit zijn coma en herinnert zich steeds meer dingen. Grace komt in contact met het buitenaardse wezen Rocky van de planeet Erid, met wie hij op unieke wijze gaat communiceren. Samen willen zij Erid en de Aarde redden; daarbij is veel durf en inventiviteit nodig. En zal Grace de Aarde ooit nog terugzien? De roman is een klassieke sciencefictionroman met veel flashbacks. Er worden veel technische beschrijvingen en wetenschappelijke uiteenzettingen gegeven. Aardig voor de nerds onder de lezers, maar het toch wel spannende verhaal wordt hierdoor enigszins afgeremd. Bestemd voor de wat meer geavanceerde liefhebbers van dit genre, maar ook voor anderen interessant. New York Times Bestseller. Verberg tekst