Wie kent ze niet, de obscure mails waarin een uitheemse schone haar diensten aanbiedt en redelijk opzichtig contact zoekt, overigens vaak met een venijnig virus in attach? Of die hinderlijke Facebookverzoekjes van popperig ogende, duchtig gefotoshopte vrouwen die zogenaamd aan een obscure universiteit studeren én daar eenzaam zitten te zieltogen, smekend om een welstellende man?

'Catfishing', heet het fenomeen en de bedoelingen van deze hengelwerpers zijn zelden goedmoedig. Toch blijkt er af en toe een argeloze ziel in de val te trappen. Het fictieve schepsel is erop uit om zo veel mogelijk privégegevens van de prooi te veroveren om die vervolgens te chanteren.

Het overkwam een paar jaar geleden de Oxford-deeltjesfysicus Paul Frampton. Online vatte hij een verstandsverbijsterende passie op voor Denise Milani, Miss Bikini World 2007. Frampton was bereid zijn hele hebben en houden voor haar op te offeren. Maar helaas: Milani was als lokvogel ingezet door de Zuid-Amerikaanse drugsmaffia. Toen de verliefde academicus haar zou bezoeken, bleek hij de bedotte koerier van 2 kilo cocaïne en belandde hij in de Argentijnse nor. Milani was er overigens niet van op de hoogte dat haar identiteit was misbruikt.

Correspondentie met 'proffie'

Ilja Leonard Pfeijffer weet hoe je beroezend over fatale liefdes moet schrijven en raakte mateloos gefascineerd door deze affaire. Hij grijpt het liefdesdebacle aan in Peachez, een romance en geeft er een eigen, filosofische draai aan. Behalve de noodlottige afloop. Want al op de eerste pagina vertoeft Pfeijffers hoofdpersoon in de cel om van daaruit zijn pijnlijke en ook wel ontroerende relaas te doen.

Bij Pfeijffer is de naïeve professor een door de letteren gelooide classicus, een bolleboos van middelbare leeftijd met weinig besef van de buitenwereld maar des te meer kennis van Tertullianus, Tibullus, Gallus, Horatius én de hele Latijnse canon. Door vliegangst geteisterd, verlaat hij zelden de muren van zijn (fictieve) stad, die we al kennen uit Pfeijffers romandebuut Rupert (2002), waar dit boek - als onderdeel van de Stepolli-tetralogie - regelmatig naar knipoogt.

De liefde is de prof nooit aangevlogen. Druk is hij met het organiseren van een wetenschappelijk congres. Het moet de kroon op zijn werk worden en de scherpste geesten in zijn vakgebied verzamelen.

Tot hij - bijna achteloos - een mailtje beantwoordt van ene Sarah, een meisje dat in het barwezen te Las Vegas actief is. Zij weet hem te verleiden tot een correspondentie die al spoedig intieme vormen aanneemt. 'Proffie', zoals zij hem noemt, hangt de welwillende, erudiete en hoffelijke heer uit, zij slurpt zijn woorden op én repliceert met iets meer meel in de mond.

Elk ander zou voelen dat er iets loos is. Maar de verblinde studax is een onbeschreven blad in het land van Amor, een minkukel die zich makkelijk een oor laat aannaaien. Zelfs wanneer hij ontdekt dat Sarah Peachez in vol ornaat op pornosites te bewonderen valt (ze bestaat écht, googel haar maar) wankelt zijn vertrouwen slechts even en weet ze hem opnieuw tot kwijlende verlangens op te jutten.

Onweerstaanbare cocktail

Pfeijffer maakt van deze faliekante liefdessaga een licht groteske roman, gegoten in passieve zinsconstructies met een plechtstatige cadans. De taal is even overvloedig belegd als een boterham met bergen hagelslag. Afwisselend heb je mededogen met de welbespraakte stumperd, om je dan weer naar het hoofd te grijpen over zoveel lichtzinnigheid. Pfeijffer laat immers met diabolisch genoegen zien hoe liefde vaak een kwestie van zinsbegoocheling is. 'Uiteindelijk was het een kwestie van geloof omdat de gratificatie, de zegen en de beloning niet gelegen zijn in de persoon of instantie waarin men gelooft, maar in de daad van het geloven zelf.'

Eindelijk voelt de professor zijn bloed door de aderen stromen. 'Met het besef dat mijn leven in zekere zin uitstel van leven was geweest, voelde ik mij voor het eerst waarlijk in leven.' Werkelijk alles zet hij 'op losse schroeven', tot er 'een explosieve en onweerstaanbare cocktail' ontstaat. Zelfs in de cel, wachtend op zijn proces, neemt hij zijn hersenschim niets kwalijk. 'Ons verhaal was zo ongeloofwaardig dat het niet verzonnen kon zijn. Onze liefde was zo bizar dat ze echt moest zijn.'

Met Peachez levert Pfeijffer een roman af die zomaar uit de koker van Christiaan Weijts of Geerten Meijsing had kunnen rollen: ook zij schreven eerder over pornosterretjes die mannen compleet beheksen. Opnieuw stoeit hij met zijn geliefkoosde thema's: schijn en wezen, de spanning tussen de barre werkelijkheid en de zelfgecreëerde illusie én de lokroep van de maskerade. Pfeijffer begeeft zich bovendien gulzig in de krochten van de digitale wereld - hij schreef eerder al over wijlen Second Life via zijn virtuele alter ego Lilith Lunardi.

Dit spannende epistel over 'een lachwekkend luchtkasteel' is voorts gekruid met op maat gesneden mythologische, filosofische en theologische uitweidingen.

Na David Pefko's Daar komen de vliegen is dit trouwens de tweede Nederlandse roman van het voorjaar waarin het hoofdpersonage zijn nadagen in de gevangenis moet slijten. Lijkt er een trendje in de maak? Maar zelden is iemand met zulke ronkende zinnen vol fluwelen toetsen naar de nor gedirigeerd als bij Pfeijffer.

****

De Arbeiderspers, 174 p., 18,99 euro.

Verberg tekst

Een deftige professor klassieke talen bereidt zich voor op een terugblik op zijn succesvolle carrière. Samen met zijn team organiseert hij een groot internationaal congres waar hij nog een laatste keer zal schitteren. Al jaren is hij volkomen tevreden in zijn gemillimeterde bestaan. Amoureuze ervaringen zijn 'beperkt geweest tot zomerzotheden'. De grote liefde in zijn leven is de wetenschap. Hij verplaatst zich amper. Letterlijk. Zijn vliegangst leidt ertoe dat hij nooit ver van huis afdwaalt en hij heeft zijn hele carrière doorgebracht aan dezelfde universiteit.

Zijn wandelingen van en naar de faculteit vormen zijn enige contact met de buitenwereld. Die voeren langs plaatsen met naar het oude Europa ruikende namen als het Rivelath, de Mánorakathedraal of de Mercuriussteeg. Niet thuis te brengen in een bestaande stad, want de professor schrijdt door dezelfde straten als Rupert uit Pfeijffers eerste roman, Rupert. Een bekentenis (2002) waarin het fictieve stadje Steppoli fungeert als geheugensteuntje voor de verschillende etappes van Ruperts relaas van een passionele misdaad.

De stad verbindt hen, maar anders dan Rupert is de professor beredeneerd en uitermate beheerst. In alles het tegendeel van een man die zich laat meeslepen in een passioneel drama. De liefde kent hij uit de letteren. Hij heeft haar vaak omcirkeld, bestudeerd en verklaard en verwacht niet dat de werkelijkheid daar veel aan heeft toe te voegen. Tot hij een verdwaalde mail van een zekere Sarah beantwoordt en zich laat meeslepen in een digitale romance die een lokmiddel blijkt te zijn voor een ingenieus phishingsysteem. De dolverliefde 'proffie' verlaat stilaan alle vertrouwde wegen. Zelfs als Sarah bekend blijkt te staan als Sarah Peachez - 'Dat is mijn geile ruknaampje' - en die zoekterm via Google naar 'tamelijk overtuigende voorbeelden van pornosites' leidt, wordt hij teruggezogen naar de mailliefde. Uiteraard met door mythische voorbeelden voorgekauwde tragische afloop.

Blozende foto's

Hoe verzint hij het, vraag u zich af? Het antwoord is simpel: Pfeijffer verzint het niet. Sarah Peachez bestaat. En er circuleren inderdaad blozende foto's van haar op het internet, maar zij was niet de aanleiding voor een schandaal. De professor die model stond voor 'proffie' is de fysicus Paul Frampton. Hij ontmoette het Tsjechische bikinimodel Denise Milani online en viel voor haar (naar verluidt) natuurlijke triple D-cup en bijbehorende charmes. Of, zoals Pfeijffers professor het samenvat in zijn laatste publieke lezing waarin hij zijn hart lucht voor een verbijsterend publiek van geleerde koppen: ' Credo quia absurdum est. Het verhaal is zo onwaarschijnlijk dat het wel waar moet zijn. Juist omdat het zo absurd is, geloof ik erin.' Framptons verhaal valt niet helemaal samen met dat van Pfeijffers wereldvreemde hoofdpersonage, het vormt slechts de aanleiding voor het fileren van de liefde. De contouren zijn gecalqueerd, maar Pfeijffers verbeelding zorgt voor de invulling.

Niet dat hij daarbij netjes binnen de lijntjes kleurt, natuurlijk. Pfeijffer kan dankzij zijn welbespraakte en belezen held een hele harmonica aan elegante accordeonzinnen openvouwen en uitstapjes maken naar de klassieke letteren. Bovendien maakt hij de ongelooflijke werkelijkheid geloofwaardig door een uitgekiende dosering. Het verhaal teert op uitstel: uitstel van het leven, uitstel van de ontmoeting, uitstel van het proces. Allemaal gaten die verbonden worden door stroperige tijd en archaïsche zinnen die de onbereikbare liefde hoofse allures geven via allerfraaist geformuleerde romantische verzuchtingen ('de wind was blond waar zij was'), maar net zo goed de preutsheid lachend ontmaskeren: 'Ik zei haar naam, haar heilige en verboden naam, en de naam van de prinses en de naam van de verboden vrucht en de z zoemde op mijn lippen en ik bracht op wat ik in mij had. Ik had geofferd. Uitgeput, schuldig en leeg staarde ik voor mij uit. Zo dicht bij haar en tegelijk zo ver van haar vandaan was ik nog nooit geweest. Ik stond op en liep naar de keuken om een vochtig doekje te pakken waarmee ik mijn kalfslederen bureaustoel kon afnemen.'

Pettengeluk

Op een van zijn wandelingen naar huis besluit de professor nog een glas wijn te drinken op een terras als er een uitgelaten bende van twintig mensen met het syndroom van Down neerstrijkt. 'De cola viel niet aan te slepen', merkt hij droog op. Hoewel de professor de turbulentie eerst geamuseerd observeert, stemt het hem plots somber omdat het onbeholpen 'geluk van groot avontuur onder petten' dat naast hem zit hem doet beseffen dat de waan soms te verkiezen is boven de realiteit. De gehandicapten met hun felgekleurde hoofddeksels en grote kleine drama's leven in een illusie die intenser is dan het leven zelf. De liefde vraagt veel van een onbewogen man, maar soms is ze de waan waard. 'De vraag of zij daarbij, na alles wat zij voor mij heeft betekend, ook nog bestaat, betreft een futiliteit.' En zo, door haar van haar meest onbeholpen kant te tonen, viert Peachez, een romance alsnog de liefde.

De Arbeiderspers, 174 blz., 18,99 €.

Verberg tekst

Vanuit zijn cel in een Argentijnse gevangenis blikt een oudere latinist terug op de voorgaande maanden, waarin zijn leven op zijn kop kwam te staan als gevolg van de steeds intiemere mailwisseling met ene Sarah. De wetenschapper die zijn leven alleen heeft geleid, wordt zo gemanipuleerd dat hij zelfs zijn vliegangst overwint om zijn geliefde te ontmoeten. Met merkbaar plezier zet Libris Prijs-winnaar Pfeijffer (in 2014 met 'La Superba') een hoofdpersoon neer die zich in de ogen van anderen steeds meer belachelijk maakt, maar ook in zijn cel nog gelukkig is met wat hem is overkomen: hij heeft de liefde van zijn leven gekend. Dit slot, waarin Pfeijffer een parallel trekt tussen liefde en religie (uiteindelijk is het een kwestie van geloof), maakt 'Peachez', bij alle spielerei met Latijnse citaten en het contrast tussen de plechtige lange zinnen van de verteller en de taal van de straat van Sarah, tot een romantisch boek. In het nawoord vermeldt Pfeijffer de ware geschiedenis die aan de roman ten grondslag ligt en plaatst hij dit boek in zijn ‘Steppoli-tetralogie’ waartoe ook ‘Rupert’ en ‘Dolores’ (beide 2002) behoren. Verberg tekst