Toen Isabel Allende twee jaar geleden overwoog met pensioen te gaan, vroeg haar literair waarom ze geen ander genre uitprobeerde. De misdaadroman bijvoorbeeld? Ze kon misschien samenwerken met haar man, de crimewriter Willie Gordon? De Chileense schrijfster liet zich overhalen, maar zag al snel af van een roman à quatre mains. "Na vierentwintig uur was het duidelijk dat het project in een echtscheiding zou eindigen", schrijft ze in het dankwoord van haar nieuwe boek, dat ze Ripper doopte.

Die titel verwijst naar de 19de-eeuwse vrouwenmoordenaar Jack the Ripper, maar slaat ook op een online-rollenspel waar twee personages verwoed mee bezig zijn. Gamemaster is de zeventienjarige Amanda Martín, een eenzelvig meisje met een morbide fascinatie voor de schaduwkant van de mens. Samen met haar "slaaf" Kabel, een alter ego van haar grootvader, en vier internetvrienden doet ze niets liever dan fictieve moorden oplossen. De verhalen over misdaadscènes en gruwelmoorden heeft ze van haar vader Bob, hoofdinspecteur Moordzaken bij de politie in San Francisco, met de paplepel binnengekregen. Dat laatste overigens tot ergernis van haar moeder Indiana, die als therapeute werkt in een holistische kliniek. Intussen zijn haar ouders al lang gescheiden.

"Mijn moeder leeft nog, maar hij gaat haar op Goede Vrijdag om middernacht vermoorden", vertelt Amanda in het begin van de roman aan haar vader. In de volgende hoofdstukken keren we terug in de tijd en krijgen we te lezen hoe San Francisco het decor is geworden van mysterieuze moorden, die bizar genoeg voorspeld zijn door Amanda's peetmoeder. Bob Martín en zijn team hebben hun tanden in de zaak gezet, maar ze zijn niet de enigen. Amanda, die toegang heeft tot de politiedossiers, heeft haar medespelers op de San Francisco-moorden ingezet. In tegenstelling tot haar vader gelooft ze dat de moorden het werk zijn van één persoon, een hedendaagse Jack the Ripper.

Sommige personages leunen aan tegen het cliché en hier en daar treedt Allende te veel in detail, waardoor het verhaal aan vaart verliest, maar een slecht boek is Ripper niet. Allende is een getalenteerd verhalenvertelster en ze bewijst hier dat ze een nieuw genre vaardig naar haar hand kan zetten. De plot zit stevig in elkaar en zoals het een goede detectiveroman betaamt, is de ontknoping verrassend, maar blijkt de dader wel een bekende. De sappige details, de bonte parade aan personages en de vrouwelijke spilfiguur die de fans keer op keer naar de boekhandel drijven ontbreken niet.

Sinds Allende in 1982 debuteerde met de magisch realistische roman Het huis met de geesten, blijft haar lezerspubliek zich uitbreiden. Haar romans verschijnen in meer dan vijfendertig talen en worden per definitie bestsellers. De laatste tijd leek de schrijfster evenwel uitgekeken op haar succesformule. In Ripper noemt ze het magisch realisme "een literaire stijl die passé is". De ironie en zelfspot maken de roman bij momenten erg amusant. Is deze verkenning van het misdaadgenre bedoeld als grap, zoals de Chileense onlangs in een interview beweerde? Misschien wel, maar voor een grap is Ripper in elk geval erg geslaagd.

Isabel Allende, Ripper, Wereldbibliotheek, 399 p., 19,90 euro. Vertaling: Rikkie Degenaar.

ANNICK VANDORPE ■

Verberg tekst

Ripper was een bestelling van haar literair agente. Die had haar voorgesteld een boek te schrijven samen met haar wederhelft, de misdaadauteur William C. Gordon, maar de samenwerking liep niet van een leien dakje, zodat ze besloot om in haar eentje door te gaan. Allende, allesbehalve een liefhebber van het genre, moest zich eerst flink inlezen, liet zich naar verluidt inspireren door de Scandinavische thrillers van Stieg Larsson en stak haar licht op bij rechercheurs, detectives, psychologen en lijkschouwers.Ripper is nog maar pas uit en staat nu al op nummer één in bestsellerslijsten.

De schrijfster is mee met haar tijd, zoveel is duidelijk. De titel verwijst naar een computerspel, want een van de hoofdpersonages, Amanda, is een tiener met een passie voor gamen en een morbide fascinatie voor moorden. Samen met een stelletje nerds verdoet ze haar tijd met een virtueel rollenspel over de misdaden van Jack the Ripper in het negentiende-eeuwse Londen. Het actieterrein wordt al gauw verlegd naar San Francisco anno nu, waar een seriemoordenaar aan het werk is. Samen gaan ze de competitie aan met de politie, die ze uiteraard te vlug af zijn.

Passé

Haar fans zullen zich zeker niet ontheemd voelen, want het boek bevat alle vertrouwde ingrediënten van een typische Allende: een ondoordringbaar woud aan personages, die stuk voor stuk uitvoerig aan de lezer worden voorgesteld, en een levenslustige, prettig gestoorde heldin met een ingewikkeld liefdesleven. De exuberante Indiana Jackson, een natuurgenezeres met de schoonheid 'van een Vlaams melkmeisje', beoefent de aromatherapie, gelooft heilig in de astrologie en bezit helende gaven. New age, alternatieve geneeskunde, helderziendheid, reiki en acupunctuur kennen voor haar geen geheimen. Allende ziet haar kans schoon om haar magisch realistische stokpaardjes van stal te halen, en natuurlijk spoken er ook de nodige geesten door het verhaal. De auteur is gelukkig niet van zelfspot gespeend.

Al het zweverige gedoe krijgt flink wat tegenwind van Indiana's pragmatisch ingestelde, nuchtere dochter, en wanneer haar grootvader, Blake Jackson, de kroniek van deze rampzalige gebeurtenissen publiceert, wordt zijn boek prompt 'neergesabeld door de kritiek, die de auteur beschuldigde van magisch realisme, een literaire stijl die passé was'. In een Latijns-Amerikaanse setting zou dit een magisch realistische roman zijn geworden, verklaarde de Chileense schrijfster, die sinds de jaren 90 in Californië woont. Haar San Francisco is bevolkt met een bont, multicultureel gezelschap van holistische therapeuten, wietrokende Braziliaanse kunstenaars, feministische nonnen, flamboyante dragqueens en ondernemende illegale hispanics.

In geen enkel genre kun je zoveel clichés kwijt als in een misdaadroman, en Isabel Allende laat zich op dat vlak niet onbetuigd. Het verhaal wordt geregeld onderbroken voor lang uitgesponnen intermezzo's, flashbacks en uitweidingen over Indiana's woelige liefdesleven. Haar ex, Bob Martín, is hoofdinspecteur van de afdeling Moordzaken. Haar huidige minnaar is de kunstminnende klaploper Alan Keller, maar Ryan Miller, een eenbenige ex-marinier die in Afghanistan een fors oorlogstrauma heeft opgelopen, dingt eveneens naar haar gunsten. Tussendoor maken we een excursie naar Afghanistan, voor een actie van de elite-eenheid Navy Seal. Door al die manoeuvres schiet het allemaal niet echt op, en de rommelige finale, waarin de seriemoordenaar zelf aan het woord komt, zet ook een rem op het verhaal.

Parodie

Ripper lijkt op een politieroman, maar is het niet, want de schrijfster geeft een heel eigen invulling aan het genre. Vanaf het begin loopt ze op de feiten vooruit en praat ze haar mond voorbij: het spel zal gewelddadig uitpakken en Indiana Jackson zal worden vermoord. Het is niet de beste manier om de spanning erin te houden, maar waarschijnlijk was het de auteur daar ook niet om te doen. Uiteraard vinden er een reeks bizarre moorden plaats, en de gore details worden de lezer niet bespaard, maar het opsporen van de dader lijkt geen prioriteit te zijn. Hoeveel slachtoffers er ook vallen, Allende laat zich niet gek maken en kuiert op haar dooie gemak op de ontknoping af.

Dat komt omdatRipper eigenlijk een parodie op het genre is, aldus de schrijfster. Onder het vaste thrillerpubliek zal ze met dit boek geen zieltjes winnen, maar voor haar fans is het ongetwijfeld eens te meer een feest, want Allende kan onderhoudend vertellen en heeft een grenzeloze fantasie. En ze houdt van uitdagingen. Op haar todolijst staat naar verluidt nog een erotische roman. De lezers zijn gewaarschuwd.

ISABEL ALLENDE

Ripper.

De auteur: schreef een twintigtal boeken, waarvanHet huis met de geesten (1982) het bekendste is. Allende wordt vertaald in 35 talen en is met ruim zestig miljoen exemplaren de best verkochte Spaanstalige schrijfster.

Het boek: in San Francisco leidt aromatherapeute Indiana Jackson haar gecompliceerde liefdesleven, tot een seriemoordenaar roet in het eten komt gooien.Ripper is Allendes eerste misdaadroman.

ONS OORDEEL: een onderhoudend verhaal met de ingrediënten van een typische Allende, maar geen echte misdaadroman.

Verberg tekst

Een nieuwe roman van de succesvolle Chileense schrijfster Isabel Allende wekt altijd hoge verwachtingen. En inderdaad, in velerlei opzicht worden die verwachtingen niet beschaamd. We kennen de auteur als iemand die in haar literaire creaties telkens een kleurige Ensor-stoet van schilderachtige figuren tot leven brengt, in een tomeloze opeenvolging van levenssituaties die zich als een wervelwind over de lezer uitstorten. Dat is in deze misdaadroman onverminderd het geval. Met frivole humor en talloze knipoogjes naar de wereld van vandaag werkt ze zich doorheen een vernuftig geconcipieerde plot naar een verhelderend slot.
Hoofdfiguur van de roman is Amanda Martín, een pienter meisje van zeventien, met een voorkeur voor fantasy en zoals zovelen van haar leeftijdgenoten verslaafd aan computerspelletjes. Zo heeft ze om zich heen een select groepje gevormd van jonge zonderlingen — stuk voor stuk computerfanaten — die, verspreid over de wereld, via internet communiceren om een legendarische misdadiger te vangen en te vernietigen: Jack the Ripper, je weet wel, de legendarische vrouwenmoordenaar die in 1888 actief was in de Londense volkswijken. Tot dan toe hebben de jongeren zich in hun rollenspel beziggehouden met fictieve misdaden uit de negentiende eeuw. Maar nu zich in het San Francisco van 2012 een paar lugubere moorden voordoen, keuren de deelnemers meteen Amanda’s voorstel goed om het onderzoek een actueler tintje te geven en zich op de voorliggende feiten te storten. Gestaag vordert hun onderzoek, maar vooraleer dat tot een doorbraak leidt, vallen de doden bij bosjes.
Of op literair vlak deze vaardige roman hoge toppen scheert? Zonder de minste twijfel. Maar in de eerste plaats dan omdat hij zo verrukkelijk gestalte geeft aan de smeuïge kanten van de hedendaagse samenleving, met haar veelsoortigheid aan excentrieke personages die zowat alles vertegenwoordigen wat we vandaag op ons bord krijgen: holebi’s, kindermisbruik, travestieten, drugs, vrouwenbesnijdenis, astrologie en de hele waaier van de alternatieve geneeskunde; met op de achtergrond pijnlijke toestanden van sociale competitie en oorlogsgeweld. Van het ene onstuimige levensverhaal hobbelen we in het andere, en eigenlijk is het die trefzekere vertelkunst, dat schalks omgaan met de soms gore realiteit, die Allende tot zo’n lezenswaardig auteur maakt. Pas in tweede instantie worden we meegezogen door de suspense van het misdaadverhaal, dat een enigszins verwonderlijke climax produceert die om zo te zeggen in een andere orde thuishoort. Het is niet de eerste roman van Allende waarin zich dit verschijnsel voordoet. Zo inventief als ze te werk gaat bij het creëren van haar speelse figuren, zo conventioneel modieus rondt ze het geheel af. Er is hier duidelijk een veramerikanisering van het verhaal opgetreden, mede, zoals ze zelf erkent in het nawoord, door de sturing van haar echtgenoot, die zelf al zes misdaadromans op zijn conto heeft staan. Al bij al doet dit niet af aan de kwaliteit van de roman, maar het toont aan hoe ook bekwame auteurs niet ongevoelig zijn voor de wanen van de dag. [Hugo Van Hoecke] Verberg tekst

De auteur slaat een nieuwe weg in. Dit keer schreef ze een thriller over een groepje wat wereldvreemde tieners dat via Ripper, een online mystery game, misdaden uit het verleden probeert op te lossen. Hoofdpersoon en gamemaster is de 16-jarige Amanda uit San Francisco, in het bezit van een beeldschone gescheiden moeder met een reiki-massage-aromatherapiesalon, een helderziende grootmoeder (die een bloedbad in San Francisco voorspelt) en een inspecteur moordzaken als vader. Als Amanda’s vader te maken krijgt met een aantal vreemde, bloederige moorden in San Francisco verlegt de groep zijn naspeuringen naar die moorden, komt een van de vrienden van haar moeder in beeld en verdwijnt Amanda’s moeder spoorloos. Een spannende, met veel vaart, maar in een wat vlakke stijl geschreven thriller die niet boven de middelmaat uitstijgt, maar wel lekker weg leest en vooral een wat jonger publiek zal aanspreken. Beslist niet een van Allendes betere boeken. De Chileense schrijfster werd vooral bekend door haar romantische avonturenverhalen en familiegeschiedenissen met een magisch realistisch tintje. Vanaf ca. 15 jaar. Verberg tekst