Het woord kende ze nog niet, maar in haar kleutertijd was Isabel Allende al feminist. Haar vader had het gezin met drie kleine kinderen in de steek gelaten en haar moeder kon in haar eentje niet voor ze zorgen. 'Ze was er niet op voorbereid om te werken, ze had geld noch vrijheid en was het mikpunt van roddelpraatjes.' Er zat niets anders op dan met haar kroost in te trekken bij haar ouders. Die afhankelijkheid en ondergeschiktheid waren een schrikbeeld voor de jonge Isabel. Zij zou het anders aanpakken.

Het feminisme heeft Allende gered en het feminisme moet nu ook de wereld redden, zo betoogt de Chileense schrijver in Wat wij willen. Hoogste tijd dat we verlost worden van het patriarchaat met zijn gewelddadige onderdrukkings- en uitsluitingsmechanismen: misogynie, maar ook 'racisme, homofobie, klassenbewustzijn, xenofobie, onverdraagzaamheid ten opzichte van afwijkende ideeën en personen die anders zijn'.

Niet minder veelomvattend is Allendes definitie van feminisme, dat zij ziet als 'een manier om de menselijke relaties te begrijpen (...), een strijd voor de emancipatie van vrouwen, gays, lesbiennes, transgenders, LGBTQI+, van iedereen die door het systeem wordt onderdrukt'.

Met deze verstrengeling van eigen ervaringen en feministisch ideeëngoed ontpopt Wat wij willen zich als een autobiografisch pamflet waarin Allende een bevlogen pleidooi houdt voor een betere wereld. Maar ze doet nog meer in dit boek. Zo onthult ze onder andere over haar liefdesleven dat de tijd van dromen over een nacht met Antonio Banderas voorbij is (veel te vermoeiend) en dat ze, toen ze halverwege de 30 was, haar man en kinderen in de steek heeft gelaten voor een Argentijnse musicus. Dat werd niks, waarna ze met hangende pootjes terugkeerde naar haar gezin.

Ook legt ze uit dat de oude dag niet per se kommer en kwel hoeft te zijn, maar ook zo zijn voordelen kan hebben - als je maar je best doet er wat van te maken. Daarnaast maakt ze van de gelegenheid gebruik om haar kersverse echtgenoot aan ons voor te stellen (het is haar derde en hij heet Roger) en maakt ze op de laatste pagina's de balans op van de wereld in tijden van corona.

Allende springt van het ene naar het andere onderwerp (en weer terug) zonder een ervan echt uit te werken. Zo is de onderbouwing van haar pleidooi voor een feministisch gekleurde wereld karig en simplistisch.

Op basis van een rondvraag onder vriendinnen en bekenden concludeert ze dat vrouwen 'empathisch vermogen bezitten en solidairder en veerkrachtiger zijn dan mannen'. En terwijl mannen op gevaar reageren door te vluchten of vechten, vormen vrouwen een kring rondom de kinderen.

Kwestie van nature, aldus Allende: mannengedrag wordt gestuurd door adrenaline en testosteron, dat van vrouwen door oxytocine en oestrogeen. Nurture speelt ook wel een rol, maar daar hoor je de schrijver nauwelijks over. En aan een routekaart die ons naar een door vrouwenwaarden gedomineerde wereld moet leiden, komt ze al helemaal niet toe.

Er viel ook wel wat meer te zeggen over haar affaire met de Argentijnse musicus dan dat 'mijn onstuimige hart mijn verstand soms vertroebelt'. Dat Allende dit 'verraad' aan haar gezin niet spiegelt aan dat van haar vader dertig jaar eerder is een gemiste kans. De passages over de ouderdom en over haar nieuwe liefde smaken even- eens naar meer, niet in de laatste plaats dankzij de aanstekelijke zelfspot waarmee ze zijn gekruid.

De coronapagina's daarentegen zijn een obligaat toetje dat de indruk versterkt dat Allende niet goed wist wat ze wilde met dit boek.

 

**

Uit het Spaans vertaald door Rikkie Degenaar. Wereldbibliotheek; 175 pagina's; € 17,50.

Verberg tekst

In deze autobiografie doet de onvolprezen, wereldwijd gelauwerde auteur Isabel Allende verslag van overpeinzingen, gebeurtenissen en ontmoetingen in haar leven, die haar vormden tot de feministe die ze is. Ze was naar eigen zeggen al feminist sinds de kleuterschool. Geboren in 1942 groeide ze op bij haar grootouders, oom Ramón en moeder Panchita die, met twee kinderen in de luiers en een pasgeboren baby, door haar man in de steek werd gelaten. In korte hoofdstukken beschrijft ze met zelfrelativering en humor hoe het was om op te groeien in Chili met haar alleenstaande moeder toen echtscheiding nog verboden was, over machismo, sensualiteit, Sophia Loren, schrijven, carrière, passie, liefde, haar dochter Paula, Virginia Woolf, Margaret Atwood, de pandemie, migranten en vluchtelingen en #MeToo. Wervelend geschreven, sprankelende en zeer persoonlijke parel van een wereldschrijfster. Geschikt voor een breed publiek van vrouwen en mannen die het feminisme een warm hart toedragen.