De jonge Amerikaanse bestsellerauteur Jason Reynolds (1983) vindt dat veel jongeren zich van het lezen hebben afgekeerd omdat de meeste verhalen hen vervelen. Zijn oplossing: geen saaie boeken schrijven. Dat is hem hier grotendeels gelukt. In tien losjes met elkaar samenhangende vertellingen beschrijft hij wat verschillende middelbare scholieren op een deel van hun route van school naar huis meemaken of denken. Een clubje steelt kleingeld omdat hun ouders financieel in de problemen zijn gekomen nadat ze een kankerbehandeling hebben ondergaan, de jongen Satchmo is als de dood voor de grote hond die buurman Jerry heeft gekocht, terwijl het dier uiteindelijk een schat blijkt te zijn, de sterkste jongen van de klas ontfermt zich over de kleinste en zwakste, en zo verder. Samenbindend grapje is dat in ieder verhaal sprake is van een schoolbus die uit de lucht zal vallen en die dat in het laatste verhaal ook doet, zij het heel anders dan kon worden verwacht. Tien subtiele vertellingen over de letterlijke en figuurlijke wegen die middelbare scholieren bewandelen en die tot denken aansporen. Het einde is heel verrassend. Kreeg veel onderscheidingen, was finalist voor de National Book Award 2019. Wint Carnegie Medal. Mooie uitgave. Vertaling van 'Look both ways'*. Vanaf ca. 12 jaar. Verberg tekst

Wat doen kinderen na schooltijd in dat korte moment van vrijheid waarin ze helemaal zichzelf kunnen zijn, weg van de blik van leerkrachten, ouders of andere klasgenoten? De weg naar huis is voor iedereen anders, zo blijkt. Dit is de originele insteek van Jason Reynolds, momenteel ambassadeur voor kinder- en jeugdliteratuur in de Verenigde Staten. 

In tien korte verhalen volgen we een aantal jonge tieners uit dezelfde school op hun weg naar (t)huis. Deze jongeren hebben een zekere kwetsbaarheid in zich; ze hebben bijvoorbeeld een ouder met kanker, ze worstelen met angsten of worden gepest. Reynolds maakt er allesbehalve een loodzwaar drama van. Zo laat hij ons zien dat zij veel meer en heel anders zijn dan hun 'rugzakje' zou doen vermoeden. Zijn roman is een straffe uitnodiging om voorbij onze perceptie en vooroordelen te kijken. De oorspronkelijke titel Look both ways is dan ook veelbetekenend. Hoe mooi ook om te zien dat de (meeste) kinderen iemand hebben om op terug te vallen. Meestal zijn dat hun vrienden; zijn boek is een ware ode aan de vriendschap. En wow, hoed af voor de creativiteit en veerkracht van deze tieners. 

De verhalen zijn op subtiele wijze met elkaar verbonden, onder meer door de grafische vormgeving. Zo ontstaat een mooi beeld van een ganse buurt waarin diversiteit vanzelfsprekend is. Enkele verhalen zijn zonder meer ontroerend en beklijvend, bijvoorbeeld het relaas van Bit die met gestolen kleingeld (nooit briefjes!) een snoephandel opzet, niet om snel geld te verdienen maar om lekkere ijsjes voor zijn doodzieke moeder te kopen. Dit is veruit het beste verhaal, het blijft lang nazinderen. Andere zijn hartverwarmend, zoals de innige vriendschap tussen Simeon en Kenzi bezegeld met een ingewikkelde handshake. En een paar zullen door jonge lezers wellicht als raar of bizar beschouwd worden, bijvoorbeeld die over het lijstjesmeisje Fatima. Het absurde element met de schoolbus die uit de lucht komt vallen werkt dan weer vervreemdend en hoeft helemaal niet in dit knappe concept vol warme verhalen. 

Deze kanttekening weegt echter niet op tegen Reynolds' onversneden klasse. Die vinden we in zijn rake, meeslepende stijl en in beeldende zinnen als samen met alle stress die ze op haar gezicht leek te dragen als een dikke laag make-up die niet bij haar huidskleur paste. Maar die blijkt vooral in zijn sterk doorvoelde verhalen over deze kinderen. Hij draagt hen overduidelijk een warm hart toe en laat hen zijn wie ze zijn: jonge mensen die iets te vertellen hebben. Wel, zij kunnen zich geen betere ambassadeur wensen. 

Verberg tekst