Aanleiding voor dit historisch verhaal is de tijdelijke tentoonstelling 'Ambiorix, koning van de Eburonen' in het Gallo-Romeins museum in Tongeren. In samenwerking met het museum schreef Marc de Bel het verhaal van het roodharige Eburonenmeisje Epinona, dat ook als levensgroot beeld de museumbezoeker verwelkomt en kinderen meeneemt op de Epinona-audiotoer door het museum. Haar mantelspeld in de vorm van een paardje speelt ook in het boek een belangrijke rol.

Het verhaal van het Keltenmeisje Epinona zelf is ingebed in de beschrijving van het verjaardagsfeestje van de twaalfjarige Mayra in 18 v.C. Van haar oma Nona krijgt ze een mantelspeld in de vorm van een paardje cadeau. Oma Nona werd als Epinona geboren in 69 v.C. en maakte mee hoe de Romeinse Kortzwaarden onder Caesar de Kelten uit o.m. het Maasland verdreven tot over de Schelde. Onder koning Ambiorix verzetten de Eburonen zich tevergeefs tegen de bloedige, moordende overrompeling van hun land. Epinona is een krachtig meisje met bijna magische gaven dat metterdaad opkomt voor allen die haar na aan het hart liggen. De lezer maakt mee hoe ze in de Keltische dorpsgemeenschap in wrede oorlogstijd opgroeit, verliefd wordt, meevecht tegen de moordende Kortzwaarden, een tijdlang als slavin behandeld wordt, geliefden verliest in de strijd, moeder wordt en uiteindelijk rust vindt in het westen van Gallië, over de Schelde.

Veel aandacht gaat er in dit boek naar de beschrijving van de zeden en de gewoonten van de Kelten in onze streken in de vijfde eeuw voor Christus. Of het toen gangbaar was je tanden te poetsen met ochtendurine om ze gezond te houden, weet ik niet. Het meeste wat de lezer hier verneemt, lijkt aanvaardbaar. Een verwijzing naar historisch werk over de Kelten in ons land vind je niet in dit boek. De Bel is er zeker in geslaagd een beeld op te hangen van het dagelijkse leven van een meisje ten tijde van de opmars van de Romeinen, maar soms lijkt het toch of hij zich laten meeslepen heeft door zijn fantasie en zijn kijk op wat de jonge lezer graag onder ogen krijgt. Dat is bijvoorbeeld zo bij zijn beschrijving van het Samheinfeest, dat bij De Bel de allure krijgt van een ongeremde algemene vrijpartij. De vertellende oma Nona gebruikt haar verhaal ook om informatie over de natuur, de geschiedenis, de godenwereld enz. door te geven.

Toch wordt daarbij een stilistisch probleem duidelijk: het verhaal van oma Nona is niet echt een mondeling verhaal over het verleden, het is een literair ik-verhaal, waarin de auteur zijn hoofdpersonage een vijftal jaren in de tegenwoordige tijd laat beleven. Daardoor wringt de inbedding van Epinona's belevenissen in het verjaardagsfeestje. Je kan je niet inbeelden dat oma Nona een verhaal van zo'n kleine vierhonderd pagina's naspeelt om haar kleinkind mee te delen dat ze precies de mantelspeld met het paardje als verjaardagscadeau geeft. Haar verhaal klinkt niet als een vertelling. Dat is alleen al te merken aan de tegenwoordige tijd van de werkwoorden en aan de directe rede waarin gesprekken worden weergegeven.

Zoals in andere boeken van De Bel probeert de auteur ook in dit boek jonge lezers op zijn hand te krijgen met 'gedurfd' taalgebruik over een bolleborsten-vrouw, de blote kont van een vrijend stel, een goeie scheet, vreselijke zweetvoeten of de offersteen die de Piemel van de Goden genoemd wordt. Daarnaast verkeert hij nog in de waan dat het niet nodig is verkavelingsvlaams te vermijden. De uitgever heeft dit verhaal over het verleden een wat oud uitzicht gegeven met onder meer een kaft die op versleten leer lijkt, een leeslint en een archaïsch (niet zo duidelijk) lettertype voor de hoofdstuktitels. De realistische illustraties van Jan Bosschaert brengen de lezer wel een paar millennia terug in het verleden. Zijn portretjes van de belangrijkste verhaalpersonages, samen met de kaart van Gallië in het jaar 59 v.C., helpen de lezer zijn weg te vinden in het verhaal. [Herman De Graef] Verberg tekst

Prachtige, breed uitgesponnen historische vertelling, waarin Epinona (ik-figuur), lid van de Comatos-clan de hoofdpersoon is. De Comatos-clan leefde vanaf ca. 140 voor Christus in het land van de Eburonen (Gallië), de huidige omgeving van Belgisch-Limburg, de streek rond Tongeren. We leren in dit liefdevol geschreven verhaal het harde dagelijkse bestaan kennen van een aantal Germaanse volkeren uit de streek. Het is een periode van leven en overleven, van bijgeloof en rituelen. Naast het feit dat er in dit verhaal voortdurend gevochten moet worden – stammen onderling, maar ook stammen die zich verenigen teneinde zich te kunnen verdedigen tegen de Romeinse legers die het gebied komen bezetten – is er ook oog voor de dagelijkse gewoonten en gebruiken, het voedsel, de huisnijverheid, omgang met huisdieren, vriendschappen, mannen en vrouwen, het gebruik van kruiden, volkswijsheden en dorpsfeesten. Het vlot leesbare verhaal is ongemeen boeiend en lezers zullen er hun (geschiedkundige) hart volop in kunnen ophalen. Het verhaal gaat voor alles over een liefde: de liefde tussen Epinona en Boyan. De tekst wordt veelvuldig afgewisseld met al dan niet paginagrote zwart-witillustraties. Vanaf ca. 12 jaar. Verberg tekst

Gallië, 18 v.C. Oma Epinona (Nona) woont met opa Boyan in het grote Loosbos. Aan haar kleinkinderen vertelt ze haar leven. Als klein meisje woonde ze in het land van de Eburonen bij het oude Eikenbos. Op de burcht bij de Taxusheuvel woonde koning Ambiorix. Nona is bevriend met Timon. Zij kent veel kruiden en kan goed overweg met de dieren. Wanneer de Atuatuken vee stelen van de Eburonen, ontstaat er oorlog tussen de twee stammen. De Atuatuken nemen Nona en haar moeder mee als slavinnen naar de Rotsburcht. Uiteindelijk belanden ze bij de smid Fergos, die hen goed behandelt. Zijn zoon Boyan wordt verliefd op Nona. Intussen dringen de Romeinen door in het Gallische gebied. Sommige stammen onderwerpen zich. De Atuatuken worden omsingeld en moeten al hun wapens inleveren. Ze komen in opstand, maar worden door de Romeinen verslagen. Nona en Boyan ontkomen. Nona keert terug naar haar dorp. Na de slag in het Schemerdal, waar anderhalf legioen onder leiding van Sabinus en Cotta wordt uitgemoord, worden de Eburonen door Caesar opgejaagd. Voor zijn vlucht verstopt Ambiorix een massa gouden munten in de grond. Nona en Boyan verbergen zich in het Moerasbos. De auteur gebruikt de ‘Gallische Oorlog’ van Julius Caesar als stramien voor zijn historisch verhaal. De muntschat van Heers, opgegraven in 1999, bevindt zich in het Gallo-Romeins museum van Tongeren. Voor de rest fantaseert Marc de Bel erop los. Hij geeft zijn personages fictieve namen: Timon, Boyan, Tamara, Agnesa, etc. zijn niet Keltisch. Sommige Kelten lopen gekleed in een Griekse peplos. Hij spreekt over één Remi. Hij laat zijn personages de hele tijd foeteren, schamperen en fezelen. In plaats van schurk of schoft gebruikt hij schurft. Een te lang uitgesponnen historisch verhaal met knappe, maar statische illustraties.

Verberg tekst