De ontwapenende dierenverhalen van Toon Tellegen werden al door heel wat illustratoren van formaat in beeld gebracht. Mance Post heeft, met haar treffende en onvergetelijke tekeningen, de langste staat van dienst. Maar ook Jan Jutte, Annemarie van Haeringen, Geerten Ten Bosch en Kitty Crowther gaven ooit met hun typische signatuur hun hoogsteigen beeldende interpretatie van Tellegens beestenbos weer. En dat leverde telkens verrassende perspectieven op.

Voor Morgen was het feest, een reeks van 28 nieuwe verhalen - zeven voor elk seizoen - werd de Vlaamse Ingrid Godon ingezet. En die combinatie werkt wonderlijk. Ze gaf elk dier weer een heel andere, maar geloofwaardige identiteit mee, die blijkbaar klopt met wat Toon Tellegen ooit voor ze heeft bedacht. De steeds bekommerde Eekhoorn, behoeder van het bos, wordt hier een minzaam en nijver rondhollend kereltje in jongetjesoutfit. De naïeve Olifant kijkt goeiig onnozel uit zijn ogen en de Beer houdt zich als steeds verzaligd en fanatiek met taarten bezig. Over de gang van de seizoenen gaat het hier. Van de rillerige, sombere winter, die maar niet overgaat, over de bevrijdende lente en de obligate bezoekjes na de lange eenzame dagen, de glorieuze zomer waarin vakantie nemen moet, en de feestelijke herfst als orgelpunt met alles weer als vanouds. Woord en beeld gaan hier perfect samen.

Toon Tellegen hield deze verhalen een stuk luchtiger dan we van hem gewoon zijn. De tobberige, metafysisch geïnspireerde mier komt hier ook nauwelijks aan bod. Maar de onvermijdelijke ingrediënten zijn er weer: taarten en beukennoten, de lijster in de hoogste boom, eindeloze feesten, de klimmende én vallende olifant, de onwaarschijnlijke proporties en vooral het onnavolgbare spel met klank en taal. De titel alleen al zet je aan het denken over de eeuwige gang van zaken of over hoe een en ander misschien ook nog zou kunnen zijn.

Annemie Leysen

Toon Tellegen en Ingrid Godon (illustraties)

Morgen was het feest

Querido, Amsterdam, 14,95 euro

Verberg tekst

Hij gaat dus toch door. Aan het eind van De almacht van de boktor (De Leeswelp 2007, p. 61) leek het erop dat Toon Tellegen de poorten van zijn dierenwereld zou sluiten: "De zon ging onder en of hij ooit weer op zou gaan was niemands zorg". In de anthologie Post voor iedereen (zie De Leeswelp 2007, p. 344) zette hij, in het enige nieuwe, behoorlijk metafictioneel gekleurde verhaal in de bundel, de deur weer op een kier. De poorten gooit hij nu weer helemaal open in wat een soort terugkeer naar zijn oudere dierenverhalen is geworden, van voor de twijfel en andere zorgen de verhalen domineerden. Tellegen kadert de geijkte handelingen van zijn dieren ? de olifant klimt in en valt uit bomen, de uil schrijft brieven, de beer verslindt taarten, de egel is eenzaam en de tor somber etc ? in een overbekende structuur uit de kinderliteratuur, die van de gang der seizoenen. Per seizoen krijgen we zeven verhalen. Elk seizoen drukt zijn stempel op die verhalen: de kou van de winter, het heropleven in de lente, vakantie en ongebruikelijke activiteiten in de zomer, een groot, afsluitend feest in de herfst. In een aantal verhalen laat Tellegen de dieren stilstaan bij de betekenis van bepaalde seizoenszaken: wat betekent het als de lente vanzelf komt, wat is vakantie en hoe dien je er van te genieten? De seizoenen leggen nieuwe klemtonen in verhalen die ons vertrouwd in de oren klinken. Tellegen herhaalt zich, maar weet toch weer een paar leuke variaties te bedenken.

De strakke structuur van de bundel, en de overwegend eenduidige verhalen maken deze bundel toegankelijker voor een jonger publiek dan gebruikelijk is bij Tellegen. Die toegankelijkheid wordt ook bereikt dankzij de illustraties van Ingrid Godon. Haar stijl sluit aan bij die van andere niet-Nederlandse illustratoren die dierenverhalen van Tellegen hebben geïllustreerd, zoals Verena Ballhaus en Kitty Crowther ? het boek is trouwens ook vormgegeven in hetzelfde handzame formaat van de boeken verzorgd door die laatste twee. Heel anders dan wat Mance Post en Geerten ten Bosch deden: de dieren zijn hier sympathieke wezentjes en net zoals Crowther (De Leeswelp 2007, p. 255) illustreert Godon 'deftig' en blijft ze dicht bij de tekst. Dat is voor deze bundel, waarin Tellegen minder onderliggende betekenissen verwerkte, een geslaagde keuze. De eenvoudige, maar treffende weergave van het weer en het licht in haar tekeningen sluit volledig aan bij het seizoensthema. Knap zijn ook Godons grote composities die door bomen (verticaal) en kleurstroken (horizontaal) worden gestut. Wanneer ze de volledige dubbele pagina benut, interageren haar tekeningen heel goed met de tekst. [Chris Bulcaen] Verberg tekst

De laatste jaren hebben de bundels met dierenverhalen van deze auteur meestal een thematische opzet. Dit boek is geschreven rond de cyclus van de seizoenen, met als hoofdstuktitels Winter, Lente, Zomer, Herfst. Daarbinnen – niet alleen in de verhalen, maar ook in de alinea’s – werkt de auteur veel met herhalingen en stapelingen, wat de bundel ook heel geschikt maakt om uit voor te lezen. Het eerste hoofdstuk, Winter, is opgezet rond het vraagstuk ‘Waar blijft de lente’, dat de eekhoorn in zijn gesprekken met andere dieren aan de orde stelt. Het derde hoofdstuk draait om een element, vakantie, dat kenmerkend is voor de zomer. De bundel biedt jonge kinderen een goede inleiding in de dierenwereld van Tellegen. Alle bekende personages komen erin voor: eekhoorn en mier, de taartetende beer, olifant die steeds overal vanaf valt, de brievenschrijvende uil. Uiteraard eindigt de bundel met een groot feest, om het eind van de herfst te vieren. De bundel is rijkelijk voorzien van zwartomlijnde kleurenillustraties. Voorlezen vanaf ca. 6 jaar. Verberg tekst

De winter loop ten einde. Eekhoorn is haast door zijn voorraad beukennootjes heen, en hoopt dat de lente spoedig zal komen. Ook de andere dieren kijken reikhalzend uit de naar de lente, maar die laat wel erg lang op zich wachten. Ze roepen de lente, Uil schrijft zelfs een brief. Niets helpt, het is om de moed te verliezen, en dan, plots, is de lente er toch. Eekhoorn doet een grote lenteschoonmaak, Beer gaat op zoek naar een taart waar hij niet overheen kan kijken, ... De lente kabbelt voort en gaat naadloos over in de zomer. Slak en Schildpad houden een snelheidswedstrijd, alle andere dieren hebben het druk met op vakantie gaan, en dat is toch wel erg vermoeiend. Gelukkig wordt het herfst. Eekhoorn legt een wintervoorraad aan en maakt potjes beukennoten in allerlei varianten die hij aan de dieren geven kan op het grote feest, Beer bakt taarten en vindt die zo lekker dat hij ze allemaal opeet, Olifant hangt lichtjes in de bomen, Egel maakt zich zorgen, ... Het grote feest is een schot in de roos. Laat de winter maar komen. Dit is het dierenuniversum van Toon Tellegenon op zijn best. In 28 nieuwe, licht filosofische verhaaltjes volgen we de dieren het hele jaar door op het ritme van de seizoenen. Ze stellen elkaar vragen waar ze geen antwoord op weten, ze tobben over problemen die zich al dan niet voordoen, ... Geen enkel verhaaltje bevat een expliciete levensles, en toch stemmen ze tot nadenken of noden ze tot een gesprekje. De toon van de verhalen is wel luchtiger dan dat we van Tellegen gewend zijn. Woord en beeld gaan hand in hand, want de mooie illustraties van Ingrid Godon weten de sfeer raak te treffen en maken het boek helemaal af. Een boek waar jong en oud van kunnen genieten.
Verberg tekst